دبیر علمی کمیته کشوری کووید-۱۹، ایجاد عوارض جانبی واکسنهای کرونا را طبیعی و نشانه ایجاد ایمنی در بدن فرد برشمرد و تأکید کرد: فواید واکسنها بسیار بیشتر از عوارض احتمالی نادر آنهاست.
شهروند آنلاین- دکتر عابدینی، فوقتخصص ریه و مسئول آیسییو اورژانس کرونا بیمارستان مسیح دانشوری و دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹، واکسنهای کووید- ۱۹را بیخطر و باعث محافظت افراد در برابر ابتلا به بیماری شدید و مرگ ناشی از کرونا برشمرد که ممکن است عوارض جانبی خفیفی داشته باشند که نشانه ایجاد ایمنی در بدن است.
به گفته او، فرایند تولید واکسنها پیچیده و تحت نظارتهای جدی صورت میگیرد تا کمترین میزان خطر و عوارض را برای گیرندگان واکسن در برداشته باشند و ضمن مطالعات بالینی متعدد، بیخطری و اثربخشی واکسنها به دقت مورد بررسی قرار میگیرد.
دبیر کمیته علمی کشوری کووید-۱۹ خاطرنشان کرد: «طراحی واکسنها بهنحوی است که بدون خطر ابتلا به بیماری باعث تحریک سیستم ایمنی بدن انسان و در نتیجه بروز برخی واکنشهای ناخواسته یا عوارض جانبی میشود.»
عوارض انواع واکسنهای مورد استفاده در ایران
به گزارش ایسنا،دبیر علمی کمیته کشوری کووید- ۱۹ با اشاره به انواع واکسنهای مورد استفاده در کشور گفت: «در حالحاضر ۴ نوع واکسن در کشور استفاده میشود که با مکانیسمهای متفاوتی تولید شدند و از نظر عوارض جانبی تقریبا وضعیت مشابهی دارند، اما خوشبختانه عوارض جانبی واکسیناسیون عموما زودگذر هستند.»
او افزود: «بسته به خصوصیات ایمنی ذاتی افراد، طیف وسیعی از واکنشها در مقابل واکسن دیده میشود. تعداد زیادی از افراد هیچ ناراحتی و مشکلی نخواهند داشت. برخی دیگر نیز در روزهای اول احساس ناخوشی و درد و تب دارند که خودبهخود و با استراحت و نهایتا مصرف مسکن ساده برطرف میشود. در عده کمی نیز ممکن است عوارض جانبی شدت بیشتری داشته باشند.»
عوارض جانبی خفیف ناشی از واکسن طبیعی است
به گفته این فوقتخصص ریه، معمولا پس از واکسیناسیون عوارض جانبی خفیف تا متوسطی نظیر تب پایین یا دردهای عضلانی مشاهده میشود که طبیعی است. این علایم در واقع واکنش سیستم ایمنی بدن به آنتیژنهای واردشده از طریق واکسن است و معمولا پس از چندروز نیز خودبهخود از بین میروند.
عابدینی بروز عوارض جانبی را طبیعی و به مفهوم پاسخ بدن به واکسن برشمرد و خاطرنشان کرد: «افراد مختلف واکنشهای متفاوتی نسبت به واکسن نشان میدهند. بسیاری ممکن است هیچ علامتی پس از واکسیناسیون نداشته باشند. اما عدم بروز عوارض جانبی هرگز به معنی بیتأثیر بودن واکسن نیست زیرا هر شخص پاسخ ایمنی متفاوتی از خود نشان میدهد.»
دبیر کمیته علمی کشوری کووید-19؛ از شایعترین عوارض واکسیناسیون کرونا به علایمی نظیر درد، قرمزی و سفتی مختصر محل تزریق، تب، لرز، خستگی، سردرد، درد عضلانی و اسهال اشاره کرد که این عوارض با توجه به نوع واکسن متفاوت است و معمولا زودگذر بوده و خودبهخود بهبود مییابند.
او از عوارض جانبی بسیار نادر واکسنهای کرونا به واکنشهای آلرژیک شدید مانند شوک آنافیلاکسی اشاره کرد که برای جلوگیری از پیامدهای این عارضه افراد باید پس از تزریق واکسن ۱۵-۳۰ دقیقه در محل واکسیناسیون حضور داشته باشند تا در صورت بروز هرگونه واکنشی تیم بهداشتی و درمانی بتوانند سریعا مراقبتهای لازم را ارایه دهند.
توصیههای درمانی در هنگام بروز عوارض جانبی
عابدینی به افراد توصیه کرد در صورت بروز عوارض جانبی پس از واکسیناسیون بهتر است فعالیت روزانه را کمتر کرده و از ورزش یا فعالیت فیزیکی سنگین برای یک یا دو روز خودداری کنند.
او استراحت و مصرف مایعات بیشتر را برای رفع عوارض جانبی ناشی از واکسن بسیار مفید برشمرد و گفت: «در صورت نیاز میتوان از مسکنهای ساده مثل استامینوفن هر ۶ تا ۸ ساعت یکبار تا دو روز برای کاهش دردهای عضلانی و استخوانی و سردرد استفاده کرد.»
دبیر کمیته علمی کشوری کووید- ۱۹ همچنین تأکید کرد: «افراد در صورت بروز علایم شدید موضعی یا تب و بدن درد یا عوارض جانبی بیشتر از سه روز حتما باید به پزشک یا پایگاههای واکسیناسیون مراجعه کنند.»
به گفته او، کارکنان بهداشتی در مرکز یا پایگاههای واکسیناسیون آماده پاسخگویی به سوالات و ارایه راهنمایی لازم هستند. بنابراین بهتر است افراد در هنگام واکسیناسیون شماره مرکز را یادداشت کنند.
واکسنها باعث انتقال کرونا نمیشوند
به گفته دکتر عابدینی هیچیک از واکسنهای تأییدشده حاوی ویروس زنده نیستند و ایجاد بیماریزایی نمیکنند.
او با توجه به اینکه معمولا چندین هفته پس از واکسیناسیون، ایمنی لازم در مقابل ویروس SARS-CoV-۲ عامل ایجادکننده بیماری کووید- ۱۹ در بدن فرد ایجاد میشود گفت: «فرد واکسینهشده امکان دارد قبل و بعد از دریافت واکسن به ویروس کووید- ۱۹مبتلا شده و بیمار شود زیرا واکسن هنوز فرصت کافی برای ایجاد ایمنی در بدن را نداشته است.»
عابدینی تأکید کرد: «افراد بلافاصله پس از واکسیناسیون نباید ماسکزدن و سایر اقدامات پیشگیرانه را کنار بگذارند و به سه دلیل همچنان باید بهدقت توصیههای پیشگیری را رعایت کنند. اولا برای ایجاد ایمنی کافی باید دو نوبت واکسن به فاصله ۲ تا ۴ هفته تزریق شود و مدت زمان تحریک و پاسخ مطلوب سیستم ایمنی هم حدود دو هفته بعد از واکسن خواهد بود. بنابراین تا ۲ هفته بعد از تزریق دومین نوبت واکسن هنوز ایمنی کافی ایجاد نشده است.»
عابدینی خاطرنشان کرد: «واکسنهای کرونا تا حدود زیادی فرد را مصون میکنند؛ اما مصونیت صددرصدی در مقابل بیماری نمیدهند. بنابراین امکان ابتلای افراد واکسنزده به بیماری کرونا صفر نیست و همچنان باید پروتکلها را رعایت کنند.»
به گفته این فوقتخصص ریه، واکسن میتواند از ابتلا به فرم شدید بیماری، بستری و مرگ تا حد بسیار زیادی جلوگیری کند ولی ممکن است فرد فرم خفیف بیماری را بگیرد و سبب انتقال بیماری به دیگران شود. بنابراین تا زمانی که بخش بزرگی از جامعه واکسن نزدند همه افراد اعم از واکسنزده یا نزده باید همچنان به توصیههای بهداشتی مانند استفاده از ماسک یا رعایت فاصلهگذاری اجتماعی اقدام کنند.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، عابدینی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «در حال حاضر ۴ نوع واکسن در ایران در حال استفاده است که با مکانیسمهای متفاوتی تولید میشوند، ولی از نظر میزان مصونیتزایی همه آنها با وضعیت تقریبا یکسان جلوی ابتلا به فرمهای شدید، نیازمند بستری یا مرگ ناشی از بیماری را میگیرند. متخصصین سازمان بهداشت جهانی توصیه میکنند که بهترین واکسن همان واکسنی است که در اختیارتان است.»