نذر آب و آبادانی
چهارمین طرح ملی داوطلبان هلال احمر برای مناطق درگیر خشکسالی کشور از تیر ماه آغاز میشود
چهار تابستان است که روستاهای درگیر خشکسالی جنوب و جنوب شرقی کشور میزبان نذر آب میشوند؛ داوطلبانی که از گوشه و کنار برای کمک به بهبود وضعیت زندگی مناطق محروم و کمآب چند روزی به این مناطق میروند.
آب بهانه اصلی این دورهمی هر ساله است. این کاروانها همراه خودشان آبادانی هم به روستاها میبرند. تیمهای پزشکی، اقلام دارویی، بستههای غذایی، بستههای بهداشتی و معیشتی و همچنین لباس و کمکهای دیگر با این کاروانها به روستاهای محروم ارسال میشود.
گروههای جهادی و داوطلبی و انجمنهای مردمنهاد در این کاروانها سازمان داوطلبان را همراهی میکنند تا جای خدماتی مثل خدمات تخصصی و تعمیرات لوازم و کارهای عمرانی خالی نماند. چهارمین پویش نذر آب از تیرماه امسال آغاز می شود.
اولین نذر آب از استان سیستانوبلوچستان و روستاهای خشک و از پا افتادهاش شروع شد؛ استانی که 20 سال از آغاز دوره خشکسالی در آن میگذرد و بستهشدن راه هیرمند در افغانستان هم به آن دامن زده است.
روستاها خالی از جمعیت و خانههای کاهگلی و کپرها روی زمین تشنه پراکنده شدهاند. هامون دوباره خشکیده و در روستاهای اطراف آن قایقها روی ترکهای خاک خشک به انتظار باران نشستهاند.
اگر پیش از این گذرتان به روستاهای شهرستان هامون نیفتاده باشد، باورش سخت است در زمینی که تا چشم کار میکند خشکی و خاک و غبار است، تا همین چند ماه پیش دریاچه ای وجود داشته که حالا تبخیر شده است.
«آب که رفت، زندگی و آبادانی هم رفت!» این روایت همه مردم این روستاهای درگیر خشکسالی از وضع موجود است؛ روستاهایی که در چهار سال گذشته به بهانه آغاز طرح ملی نذر آب، دوباره کمی جان گرفتهاند و مردمش با کمکهای داوطلبانه برای بهترشدن وضع موجود تلاش میکنند.
محمد نصیری، رئیس سازمان داوطلبان جمعیت هلال احمر میگوید: «پویش ملی نذر آب با هدف آبرسانی به روستاهای درگیر خشکسالی اجرا میشود. امسال چهارمین دوره پویش نذر آب در چهار استان کشور برگزار میشود و همان طور که از اسمش پیداست مهمترین هدف در این طرح آبرسانی به روستاهای درگیر خشکسالی است.»
خراسان جنوبی، کرمان، سیستانوبلوچستان و هرمزگان چهار استان میزبان این پویش هستند. نصیری میگوید: «مردم برخی از شهرستانهای این استان در سالهای گذشته بیشتر از سایر استانها با خشکسالی درگیر بودند.
ارتقای سطح سلامت آب شرب مناطق کمبرخوردار از مهمترین اهداف طرح ملی نذر آب است. این طرح به منظور سالمسازی آب شرب، احداث و نصب دستگاههای تصفیهکننده آب، احیای قنوات، لولهکشی و حفر چاه اجرا میشود.
در کنار آن مقابله با آسیبهای اجتماعی و رفع کمبودهای فرهنگی مناطق محروم کشور نیز در برنامههای تیمهای داوطلبی گنجانده شده است
دامداری و کشاورزی که شغل اصلی اغلب این مردم بود، بر اثر همین خشکسالی از رونق افتاده و به معیشت مردم آسیب زیادی وارد شده است. این مشکلات به دنبال خود آسیبها و معضلات دیگری را به همراه آورده. انجمنهای مردمنهاد و داوطلبان مختلف و همچنین تیمهای تخصصی داوطلبان کاروانهای نذر آب را همراهی میکنند تا گوشهای از این مشکلات برطرف شود.»
احیای زندگی
نبود آب آشامیدنی سالم در روستاهای محروم استانهای جنوب شرقی کشور تیمهای داوطلب را برای کمک به این معضل بسیج کرده است. این آب آشامیدنی در سالیان گذشته که هنوز خبری از خشکسالی نبود، به وسیله بارشهای فصلی و همچنین آبهای جاری تأمین میشد.
وحید سلیمی، معاون جذب سازمان داوطلبان هلال احمر میگوید: «ارتقای سطح سلامت آب شرب مناطق کمبرخوردار از مهمترین اهداف طرح ملی نذر آب است.
این طرح به منظور سالمسازی آب شرب، احداث و نصب دستگاههای تصفیهکننده آب، احیای قنوات، لولهکشی و حفر چاه اجرا میشود. در کنار آن مقابله با آسیبهای اجتماعی و رفع کمبودهای فرهنگی مناطق محروم کشور نیز در برنامههای تیمهای داوطلبی گنجانده شده است.»
18 استان فعال در نذر آب
پیراپزشکان، پزشکان، روانشناسان، متخصصان و دندانپزشکان داوطلب جمعیت هلال احمر کاروانهای سلامت پویش نذر آب را همراهی میکنند. سلیمی میگوید: «تیمهای پزشکی با توجه به نیازها و بیماریهای شایع هر شهرستان به این مناطق اعزام میشوند.
طبیعی است که پیش از اعزام کاروانهای سلامت به هر شهرستان، بررسیها و مطالعات لازم برای شناسایی مشکلات هر منطقه انجام میشود. تجربه دورههای گذشته هم به انتخاب خدمات مناسب در هر منطقه کمک میکند.
امسال جمعیت هلال احمر 15 تا 18 استان کشور در این پویش همکاری می کنند. در طرح نذر آب 4 مقرر شده است تا هر استان معین یا کمکی یک شهرستان باشد تا شهرستانها از خدمات بهتری بهرهمند شوند.»
امسال کاروانهای نذر آب به دلیل گسترش خشکسالی و گرمای زودهنگام به جای مرداد، از تیر راهی چهار استان هدف میشوند.
نذر آب در دوره کرونا
پویش ملی نذر آب در سال گذشته در 12 شهرستان که دچار مشکل کمآبی بودند، برگزار شد. حدود 20 هزار نفر از مردم این مناطق از خدمات بهداشتی و درمانی کاروان های سلامت نذر آب بهرهمند شدند و 273 تانکر آب جدید در این مناطق نصب شد. از سال گذشته به دلیل شیوع کرونا توزیع اقلام و بستههای بهداشتی و ماسک هم به طور ویژه در این مناطق توزیع شد.
معاون جذب سازمان داوطلبان میگوید: «سال گذشته اولین سالی بود که برگزاری پویش ملی نذر آب با کرونا همزمانی داشت. طبق هماهنگیهایی که با ستاد ملی مقابله با کرونا انجام شده بود، شیوهنامهای برای اجرای این طرح آماده و به داوطلبان ارایه شد تا با رعایت آن، علاوه بر جلوگیری از گسترش کووید-19، سلامت داوطلبان هم حفظ شود.
امسال هم این شیوهنامه از ستاد ملی مقابله با کرونا دریافت و به داوطلبانی که در پویش شرکت دارند ارایه میشود.»
حضور مستمر
گرچه این پویش هر سال به مدت چند ماه اجرا میشود، اما فعالیتهای داوطلبی که نیاز به استمرار دارند، در طول سال هم در این مناطق ادامه دارد؛ از پیگیری مراحل مختلف درمان و بهبودی بیماران به وسیله کاروانهای سلامت گرفته تا انجام فعالیتهای عمرانی و کارآفرینی و دیگر برنامههای این پویش.
نصیری، رئیس سازمان داوطلبان میگوید: «تیمهایی که در سالهای گذشته فعالیتهای مختلف را در طرح نذر آب برای محرومیتزدایی آغاز کرده بودند، بعد از پایان زمان دو ماهه این پویش همچنان به ادامه روند کار نظارت داشتند.
هر جا نیازی به حضور دوباره یا پیگیری یک مسأله بود، انجام میدادند؛ مثلا بیمارانی که به عمل جراحی نیاز داشتند یا دوره درمان آنها در طول زمان اتفاق میافتاد به وسیله پزشکان پیگیری میشدند.
برخی از این افراد برای ادامه درمان به شهرهای بزرگ منتقل شدند یا انجمنهای مردمنهادی که فعالیتهایی در زمینه کارآفرینی انجام داده بودند، همچنان استمرار حضورشان را در این مناطق حفظ کردهاند.
مشکلات و آسیبها و کاستیهایی که در سیستانوبلوچستان، هرمزگان، کرمان، خراسان جنوبی و دیگر استانهای کشور به چشم میخورند در عرض یکی، دو ماه به وجود نیامدهاند تا یک ماهه برطرف شوند. حل این مشکلات و کمک به بهبود شرایط نیاز به حضوری مستمر و برنامهای بلندمدت دارد.»