[ فاطمه عسگری‌نیا]مراسم پایانی سومین دوره جایزه ملی «کتاب سال جوانان ایران» با همکاری کانون فرهنگ و اندیشه ایرانیان و با همراهی معاونت امور جوانان وزارت ورزش و جوانان و خانه کتاب و ادبیات ایران همزمان با هفته جوان، به میزبانی تالار جابر بن حیان دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد و در این مراسم مربی جمعیت هلال احمر خراسان رضوی، به نمایندگی از تیم تالیف و ترجمه کتاب آموزش کمک‌های اولیه (راه و رسم امدادگر شدن)، جایزه بخش ویژه جشنواره کتاب سال جوانان ایران را دریافت کرد. در مراسم برترین‌های این دوره، پدیدآورندگان ۷ عنوان کتاب در مقام برگزیده و ۱۶ عنوان کتاب در مقام شایسته تقدیر معرفی شدند. بخش ویژه کتاب سال جوانان نیز به تقدیر از ناشران برتر، کار گروهی موفق جوانان، جوان مهاجر (مهاجران افغانستانی) و جایزه ویژه دبیر اختصاص یافت. محمد شیرزاد، مربی جمعیت هلال احمر خراسان رضوی، به نمایندگی از تیم تالیف و ترجمه کتاب آموزش کمک‌های اولیه (راه و رسم امدادگر شدن)، جایزه بخش ویژه جشنواره کتاب سال جوانان ایران را دریافت کرد.
دوازده سالی می‌شود که به عنوان عضو داوطلب با جمعیت هلال احمر همکاری دارد. وقتی عاشق فعالیت در جمعیت هلال احمر شد که از قاب جادویی تلویزیون عملیات امدادرسانی به مردم زلزله‌زده بم را می‌دید. صحبت از محمد شیرزاد 30ساله است: «زلزله وحشتناکی بود. تمام صحنه‌هایی که از امدادرسانی به مردم زلزله‌زده نشان داده می‌شد، تصاویری از امدادگران هلال احمری بود. همان‌جا آرزوی فعالیت در این جمعیت در دلم جوانه زد.» نوجوان که بود، پای آموزش‌های امدادی و کمک‌های اولیه در قالب کانون‌های دانش‌آموزی به مدارس باز شد: «برگزاری این دوره‌ها و شرکت در آنها بهترین فرصت بود برای اینکه به آرزوی قدیمی‌ام جامه عمل بپوشانم. برای همین فرصت را غنیمت شمردم و عضو جمعیت هلال احمر شدم.»
مربی هلال احمر شدم
بعد از اینکه موفق شد دوره‌های عمومی و تخصصی امدادی را در جمعیت بگذراند، هم به‌عنوان امدادگر به فعالیت‌های داوطلبانه خود در هلال احمر ادامه داد، هم در جایگاه مربی. شغل اصلی‌اش معلمی در دوره ابتدایی است، اما بخش اعظم فعالیت‌های داوطلبانه‌اش در هلال احمر برای آموزش کمک‌های اولیه و امدادی است. برایش فرقی هم نمی‌کند این آموزش‌ها را به کودکان قد و نیم‌قد دبستانی بدهد یا به نوجوانان و جوانان و خانواده‌ها: «به اعتقاد من، آموزش کمک‌های اولیه و امدادی از اولویت‌های مورد نیاز هر جامعه است و مسئولان باید تقویت این حوزه را در دستور کار خود قرار دهند.» او که حالا سال‌های سال است به‌عنوان مربی در جمعیت هلال احمر فعالیت دارد، وقتی دید منابع علمی موجود در حوزه آموزش کمک‌های امدادی پاسخگوی نیاز موجود نیست، این نیازسنجی را با همکاران علمی خود در بخش‌های مختلف در میان گذاشت و تصمیم گرفتند کتاب آموزش کمک‌های اولیه صلیب سرخ آمریکا را در قالب کاری گروهی و تیمی ترجمه کنند: «این کتاب دو سال پیش با همراهی تیمی از مربیان هلال احمر و اورژانس مطابق با سرفصل‌های آموزشی جمعیت هلال احمر ترجمه شد و در نهایت با همکاری یکی از شرکت‌های صنعتی فعال در استان خراسان رضوی به
چاپ رسید.»
همه اعضای تیم از خراسان رضوی‌اند
به گفته او، همه اعضای تیم از استان خراسان رضوی هستند: «فرآیند ترجمه و طراحی این کتاب حدود یک سال طول کشید. از آنجا که هیچ اعتباری برای چاپ این کتاب اختصاص نیافت، مجبور شدیم از بخش خصوصی برای این کار کمک بگیریم و 500 نسخه از این کتاب را به چاپ برسانیم.»
موضوع این کتاب که حالا موفق شده است جایزه کتاب سال را از آن خود کند، آموزش کمک‌های اولیه برای عموم مردم است: «تمامی نسخه‌های چاپ شده این کتاب را به صورت رایگان در مراکز ذیصلاح توزیع کردیم و امیدواریم حالا با توجه به این موفقیت، حمایت مسئولان را جلب کنیم و شاهد چاپ نسخه‌های بیشتری از این کتاب باشیم.»
آموزش خسارت‌ها را کاهش می‌دهد
محمد شیرزاد معتقد است آموزش می‌تواند آمار خسارت‌های ناشی از حوادث را کاهش دهد و سرمایه‌گذاری در این بخش ضروری است: «کشور ما حادثه‌خیز است، بنابراین از آنجا که حادثه خبر نمی‌کند و آمادگی در برابر حوادث اصلی اجتناب‌ناپذیر است، ما باید حوزه آموزش را تقویت کنیم تا با تجهیز مردم به این آموزش‌ها بتوانیم ضریب استفاده از زمان طلایی در امدادرسانی هنگام بروز حوادث را افزایش دهیم و از مرگ و میر ناشی از این حوادث بکاهیم.»
او معتقد است اگر همه مردم فراگیری آموزش‌های امدادی را در اولویت کاری خود قرار دهند، هنگام بروز حوادث تا رسیدن نیروهای امدادی اورژانس و هلال احمر، کمک‌های اولیه به مصدومان ارائه می‌شود و آمار مرگ و میر کاهش می‌یابد.
نجات با امداد پیش‌بیمارستانی
او که علاوه بر آموزش کمک‌های اولیه و دوره‌های تخصصی هلال، به عنوان امدادگر هم در صحنه‌های حوادث زیادی حضور داشته است، با مرور خاطراتش می‌گوید: «یک سال در ماموریتی حاضر شدیم که در حادثه ترافیکی تمامی اعضای خانواده دچار جراحت‌های سطحی و عمیق فراوانی شده بودند، اما در میان این خانواده کودکی 4ساله بود که به دلیل ضربه مغزی دچار ایست قلبی شده بود و ما مجبور بودیم تا بیمارستان نسبت به احیای او اقدام کنیم. تمام 10 دقیقه‌ای که در مسیر بیمارستان بودیم، ناامید نشدیم و او را احیا کردیم تا اینکه نزدیکی‌های بیمارستان ضربان قلبش برگشت و ما خوشحال از هدیه دادن زندگی دوباره به او، اشک شوق می‌ریختیم. امروز آن دختر 9ساله است و اگر زنده مانده حاصل عملیات پیش‌بیمارستانی و امدادی است. بنابراین همین مثال کوچک نشان می‌دهد که کمک‌های اولیه و امدادی چقدر می‌توانند در حوادث نجات‌بخش باشند.»
سفیر هلال احمرم
او که حالا به عنوان معلم در دوره ابتدایی مشغول به کار است، هر وقت که زمان اضافه‌ای داشته باشد، سعی می‌کند درباره آموزش‌های امدادی برای بچه‌های مدرسه صحبت و آنها را با این آموزش‌ها آشنا کند: «معتقدم اگر دنبال کسب نتیجه بهتر از آموزش‌های امدادی هستیم باید این آموزش‌ها را از سنین پایین به بچه‌ها ارائه کنیم تا ملکه ذهن‌شان شود. بچه‌ها باید یاد بگیرند که فراگیری این آموزش‌ها از ضروریات زندگی‌شان است و باید به آنها توجه کنند.» همین آموزش‌ها باعث شده است تا در میان کادر آموزشی مدارس به عنوان سفیر آموزشی هلال احمر
مشهور شود.
اعتبارات آموزش ناکافی است
شیرزاد در ادامه با تاکید بر ضرورت اختصاص اعتبارات ویژه به حوزه آموزش در جمعیت هلال احمر می‌گوید: «حوزه آموزش کلید تمامی ماموریت‌ها و برنامه‌های جمعیت هلال احمر است. ما اگر نتوانیم مربیان به‌روز و امدادگران خبره تربیت کنیم، نمی‌توانیم نتایج مطلوبی در حوزه امدادرسانی در حوادث کسب کنیم. متاسفانه امروز اعتبارات این بخش بسیار محدود است و انگیزه کافی برای مربیان وجود ندارد. تقویت این حوزه می‌تواند به تقویت تمامی بخش‌های هلال احمر منجر شود.»
این مربی هلال احمر در ادامه با اشاره به نقش رسانه‌ها در ترویج آموزش‌های امدادی و جلب توجه مردم به این سمت و سو ادامه می‌دهد: «رسانه‌ها باید با اختصاص صفحه‌ای به آموزش‌های امدادی، آن را ترویج و زمینه تشویق مردم برای فراگیری این آموزش‌ها را فراهم کنند.»