[شهروند] دانش ساخت سلاح ازجمله دانش‌های اساسی و راهبردی برای هر کشور است. جمهوری اسلامی از اواخر جنگ تحمیلی با مهندسی معکوس موشک‌های اسکاد توانست تعدادی موشک ساخته و موازنه جنگ را تغییر دهد. به مرور و از ابتدای دهه 70صنایع نظامی ایران تکامل یافت و انواع موشک، ماشین‌های زرهی، ناو، ناوشکن، سلاح‌های سبک و نیمه‌سنگین، پهپاد و... توسط دانشمندان بخش‌های مختلف نظامی کشور ساخته شد. در سال‌های اخیر نیز پهپادهای ساخت جمهوری اسلامی به فهرست سلاح‌های مهم و قدرتمند در صنعت نظامی جهان افزوده شدند. انتقال دانش ساخت پهپاد توسط ایران به نیروهای مقاومت در منطقه، برخی از معادلات نظامی سالیان اخیر را به هم ریخت و حیرت کارشناسان نظامی و امنیتی جهان را سبب شد. قدرت پهپادی ایران تا جایی پیش رفت که غرب درصدد متهم کردن جمهوری اسلامی به تغییر روند و موازنه جنگ اوکراین از طریق فروش پهپاد به روس‌ها برآمد. در عملیات تلافی‌جویانه «وعده صادق» ایران علیه رژیم صهیونیستی، با وجود ادعای اسرائیل مبنی بر دفع کامل حملات پهپادی ایران، اما گزارش‌ها و روایت‌هایی از اثرگذاری و موفقیت پهپادهای ایرانی با وجود طی مسیر طولانی، وجود دارد که حکایت از قدرت پهپادی بالای جمهوری اسلامی برای هرگونه نبرد دارد. پایگاه شبکه اروپایی یورونیوز در گزارشی به بررسی پهپادهای شاهد ایرانی پرداخته که در ادامه بخش‌هایی از آن خواهد آمد.
«ارزان، با قابلیت پیمایش مسافت‌های طولانی و اشباعِ پدافند دفاعی دشمن؛ پهپادهای انتحاری شاهد ۱۳۶ جمهوری اسلامی ایران امروزه به ابزاری پرکاربرد در جنگ‌ها تبدیل شده‌اند.» این توصیفی است که یورونیوز از پهپادهای ایرانی دارد.
صرفه اقتصادی و عدم‌اتکا به جی‌پی‌اس
در ادامه مطلب یورونیوز که با تیتر: «کلاشنیکف دنیای پهپادها؛ توانایی اصلی شاهد ۱۳۶ ارزان‌قیمت و کم‌سرعت در جنگ‌ها چیست؟» به قلم فرهاد میرمحمدصادقی، نویسنده ایرانی‌الاصل این پایگاه نگاشته شده؛ درباره پهپادهای شاهد آمده است: «پهپاد شاهد ۱۳۶ جمهوری‌اسلامی ایران که تا همین چهار سال پیش کاملا ناشناخته بود، امروزه به پای ثابت جنگ‌ها در نقاط مختلف دنیا تبدیل شده است و در حملات شنبه شب جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل ده‌ها فروند از آن به‌کار گرفته شد.» در ادامه این مطلب با اشاره به برخی از نقاط ضعف پهپادهای شاهد136عنوان شده است: «چه به‌وسیله جی‌پی‌اس (GPS) هدایت شود و چه به‌وسیله معادل روس آن گلوناس (Glonass) یا حتی با بی‌دو (BeiDou) چین یا معادل اروپایی آنها گالیله (Galileo)، این پهپادها به وسیله سامانه‌های مکان‌یاب به دام می‌افتند. مهندسان ایرانی برای فائق آمدن بر این مشکل تلاش کردند تا با استفاده از ارتباط ماهواره‌ای یا تراشه‌های 4G، امکان کنترل از راه دور آن را فراهم آورند. قدرت پهپادهای شاهد ۱۳۶...در بهای ارزان حدود ۲۰ هزار دلاری است که موجب محبوبیت آنها شده است.»
کلاشنیکف دنیای پهپادها
در بخش دیگری از این مطلب با تشبیه پهپادهای شاهد به اسلحه انفرادی مشهور کلاشنیکف آمده است: «استفاده ده‌ها یا حتی صد‌ها فروند از این پهپادهای ارزان‌قیمت می‌تواند سامانه‌های پدافند هوایی را اشباع کند. در این صورت با توجه به توانایی این پهپادها در حمل ۵۰ کیلوگرم موادمنفجره و در وزن مجموعا ۲۰۰ کیلوگرمی آنها، عبور تنها یک پهپاد از سپر پدافند هوایی می‌تواند آسیب موردنظر را به مواضع دشمن بزند. به همین دلیل هم سربازان به شاهد ۱۳۶ لقب «کلاشنیکف پهپادها» دادند. کلاشنیکف، سلاح تهاجمی تولید شوروی سابق است که هنوز هم به‌طور گسترده در سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد.»
مصرف سوخت کم و توانایی پیمایش طولانی
یورونیوز همچنین درباره مصرف سوخت و میزان برد و پیمایش مسیرِ پهپادهای شاهد136افزوده است: «نقطه قوت دیگر این پهپادها، برد آنهاست. شاهد ۱۳۶ به‌دلیل سرعت پایین، مصرف سوخت کمی دارد. همین امر به آن اجازه پیمودن مسافت‌های طولانی را می‌دهد. بنابر تخمین سازمان‌های اطلاعاتی غربی و بسته به تنظیمات پهپادها، آنها می‌توانند به اهدافی در فاصله هزار و ۵۰۰ تا دو هزار و ۵۰۰ کیلومتر از نقطه پرتاب، حمله کنند. پهپادهای شاهد ۱۳۶ در حملات شنبه شب سپاه پاسداران به اسرائیل از خاک ایران پرتاب شدند و مسافتی به طول دست‌کم ۹۰۰ کیلومتر را ازجمله بر فراز عراق طی کردند. این امر همچنین به این پهپادها امکان می‌دهد تا از مسیرهای غیرمستقیم و از محدوده‌هایی که کمتر تحت نظارت قرار دارند برای حمله به اهداف استفاده کنند.»
صرفه بالا برای مهاجم و هزینه سنگین برای مدافع
در پایان این مطلب نیز از قول یک کارشناس نظامی درباره صرفه این پهپادها در جنگ آمده است: «اورلین دوشن، مشاور امور ژئوپلیتیک و دفاعی، می‌گوید: «پهپادهای شاهد آستانه را نه‌تنها برای مهاجم به‌دلیل قیمت پایین‌شان، بلکه برای مدافع نیز پایین می‌آورند، زیرا او را ترغیب می‌کنند که از سیستم پدافند دفاعی و موشک‌های ارزان‌تری برای مقابله استفاده کند.» همچنین استفاده از این پهپادها در جنگ‌های فرسایشی با اجبار مدافع به استفاده از موشک‌های گران‌قیمت برای مقابله، ممکن است سبب تحمیل هزینه‌های گزافی به دشمن شود.»