[شهروند] سه روز قبل بود که بسته کمک‌های نظامی حدودا 61میلیارد دلاری آمریکا برای اوکراین پس از بحث ها و اختلافات طولانی در کنگره به تصویب رسید. برای درک بزرگی این عدد کافی است بدانیم این رقم معادل حدودا 6.5درصد کل هزینه‌های نظامی آمریکا در سال 2023است. زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، از ابتدای مطرح شدن تصویب این بسته کمکی بارها خواستار تسریع در تصویب آن شد به حدی که وی سقوط شهر استراتژیک آودیوکا در حدود دو ماه قبل را تلویحا به‌علت عدم‌تصویب این کمک‌ها و نرسیدن آن به اوکراین عنوان کرد. زلنسکی اما در واکنش به تصویب نهایی این بسته از افزایش شانس پیروزی اوکراین در نبرد با روسیه سخن گفته است. در مقابل، سخنگوی وزارت خارجه روسیه با اشاره به بی‌تأثیر بودن این کمک‌ها، از شکست آمریکا در جبهه اوکراین، مشابه جنگ ویتنام و افغانستان سخن گفت. پس از تصویب این بسته کمکی سنگین اما اختلاف بر سر میزان مفید بودن و تأثیر آن در تغییر شرایط میدان و جبهه نبرد به سود اوکراین همچنان پابرجاست و رسانه‌ها و تحلیلگران حول آن تحلیل‌های مفصلی منتشر کرده‌اند. در ادامه نگاهی به برخی اظهارنظرها و تحلیل‌های رسانه‌های غربی در مورد تصویب بسته کمکی اخیر آمریکا به اوکراین خواهیم داشت.
چشم‌انداز مثبت اندیشکده شورای آتلانتیک
اندیشکده شورای آتلانتیک آمریکا که از مراکز مطالعاتی مطرح آمریکایی است در گزارشی که پس از تصویب بسته کمک 61میلیارد دلاری آمریکا منتشر کرده با دفاع از این تصمیم، درباره تأثیر آن بر بهبود وضعیت اوکراین در جنگ نوشته است: «سرانجام، انسداد اعمال شده توسط اقلیتی از اعضای کنگره شکسته شد و پس از یک تأخیر 6 ماهه، کمک‌های نظامی حیاتی ایالات متحده ممکن است مجددا در راه اوکراین باشد. کنگره، شنبه بسته کمکی 60.8میلیارد دلاری به اوکراین را با 311رأی موافق در برابر 112رأی مخالف، تصویب کرد. به‌نظر می‌رسد پذیرش سریع سنا و امضای جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، در کوتاه‌مدت برای این مصوبه انجام شود. دولت بایدن آماده است تا با ارسال تسلیحات جدید به اوکراین به سرعت پیش برود.» دانیل فرید در این گزارش ادامه داده است: « دولت بایدن باید رأی موفقیت‌آمیز به تصویب کمک‌های ایالات متحده به اوکراین را به‌عنوان فرصتی برای تغییر این تصور که کرملین و دوستانش مطرح کردند مبنی بر اینکه اوکراین محکوم به فناست، درنظر بگیرد. درواقع، با حمایت کافی اروپا و ایالات متحده، اوکراین مسیری قابل‌قبول برای موفقیت در جنگ دارد.» وی با اشاره به جزئیات کمک‌های تسلیحاتی آمریکا در قالب این بسته افزوده است: «همانطور که مقامات دولت ایالات متحده می‌گویند، با گلوله‌های توپ کافی، ارتش اوکراین می‌تواند حملات زمینی پیش‌بینی شده روسیه را خنثی کند. با سیستم‌های دفاع هوایی جدید کافی، اوکراینی‌ها می‌توانند آسیب‌هایی را که حملات روسیه به زیرساخت‌ها و شهرهایشان وارد می‌کند، محدود کنند. اوکراین با استفاده از تسلیحات دوربرد می‌تواند پایگاه‌های روسیه، خطوط تدارکاتی و حتی مرکز کنترل آن در کریمه را بیشتر تخریب کند. تشدید جریان ارسال تسلیحات ایالات متحده، ازجمله سامانه موشکی تاکتیکی ارتش (یا ATACMS) که در لایحه مجلس نمایندگان به نام آن تأکید شده است، می‌تواند سرنوشت میدان نبرد را تغییر دهد. دولت بایدن باید مخالفت نسنجیده خود را با حملات اوکراین به اهداف قانونی داخل روسیه کنار بگذارد.»
کمک سنگین آمریکا معجزه‌ای نمی‌کند
از این سو اما تحلیلگران و رسانه‌های بسیاری درباره اثربخشی این کمک‌ها برای اوکراین ابراز تردید کرده‌اند. ازجمله رسانه‌های آمریکایی که از بی تاثیر بودن این کمک‌ها بر وضعیت میدان جنگ نوشته، روزنامه وال استریت ژورنال است. این روزنامه درباره کمک 61میلیاردی آمریکا به اوکراین آورده است: «احتمال اینکه کمک آمریکا بتواند به برتری ارتش اوکراین در مقابل روسیه منجر شود، بسیار ضعیف است. کمک نظامی جدید آمریکا به اوکراین فقط ممکن است به ارتش این کشور کمک کند تا از حملات جدید ارتش روسیه جلوگیری کند، اما منجر به ایجاد تغییرات بزرگ در جبهه جنگ به نفع کی‌یف نخواهد شد.»(1)
دلارهایی که نجات‌بخش نیست
روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز نیز در مطلبی به تأثیر کمک‌های سنگین 61میلیارد دلاری آمریکا در بهبود وضعیت جنگ پرداخته و عنوان کرده است: «گرچه بسته جدید، ولادیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، را بر آن داشته است تا مدعی شود که کی‌یف همچنان قادر به شکست مسکو است، اما بسیاری از مقام‌های این کشور اشتیاق کمتری نشان داده‌اند و استدلال می‌کنند که بعید است که این بسته، تغییر چشمگیری در اوضاع کی‌یف در خط مقدم ایجاد کند.» چندین نیروی نظامی در خط مقدم اوکراین به فایننشال‌تایمز گفتند که به‌شدت تحت حملات پی‌درپی روسیه قرار دارند و از کمبود شدید مهمات نیز رنج می‌برند. برخی نظامیان اوکراینی تصریح کردند که امیدوارند انبوهی از تجهیزات آمریکایی، اوضاع را بهبود بخشد، اما یک مقام اوکراینی به فایننشال‌تایمز گفت که این کمک مالی، به کاهش پیشروی‌های روسیه کمک می‌کند، اما آن را متوقف نخواهد کرد. یک تحلیلگر نظامی اوکراینی نیز تصریح کرد که احتمالاً این ۶۱ میلیارد دلار، بیشترین کمک غرب به اوکراین در سال جاری خواهد بود و به‌احتمال خیلی زیاد، تمامی بسته‌های بعدی برای اوکراین کوچک‌تر خواهد بود.»(2)
تردید درباره سرعت ارسال کمک‌ها و تداوم آن پس از انتخابات 2024
خبرگزاری رویترز در یک مطلب تحلیلی، از منظری دیگر به تصویب بسته کمکی آمریکا برای اوکراین پرداخته است. این خبرگزاری انگلیسی ضمن مطرح کردن احتمال تأخیر در ارسال این کمک‌ها، از احتمال قطع آن درصورت روی کارآمدن ترامپ در چند ماه آینده سخن گفته است. ایرنا به نقل از رویترز در این رابطه آورده است: «بسته حمایتی تصویب‌شده آمریکا در بحبوحه کمبود شدید مهمات در اوکراین بسیار دیرتر از انتظارات به کی‌یف می‌رسد. ضمن آنکه تحلیلگران هشدار داده‌اند که هیچ تضمینی برای ارسال کمک‌های بیشتر وجود ندارد. هرچند برخی مقامات و کارشناسان می‌گویند، ارسال گلوله‌های توپخانه، موشک‌های هدایت‌شونده و پدافند هوایی، چشم‌انداز نظامی اوکراین را تغییر خواهد داد.» ویلیام برنز، رئیس سازمان سیا، اخیرا گفت: «با تقویت اوکراین چه از نقطه نظر عملی و چه از نظر روحی، آنها کاملا می‌توانند تا پایان سال ۲۰۲۴ به خوبی اقدام کنند و نظرات مغرورانه پوتین را که زمان به نفع اوست، خنثی کنند». یک مقام آگاه آمریکایی نیز در همین زمینه گفت: «مهمات، سامانه‌های دفاع هوایی، رهگیرها و سلاح‌های دوربرد می‌توانند در عرض چند روز، تغییر را ایجاد کنند.» وی سپس افزود: «هیچ‌گونه تأخیر یا تنگنایی از سمت آمریکا وجود نخواهد داشت...» کاترینا استپاننکو، تحلیلگر مسائل روسیه در مؤسسه مطالعات جنگ، گفت: «همزمان با کمبود شدید مهمات در اوکراین که منجر به از دست دادن ابتکار عمل آن در اکتبر ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲) شد، کمک‌ها خیلی با تأخیر ارسال می‌شوند.» وی افزود: «اوکراین از ماه اکتبر، ۵۸۳ کیلومترمربع از خاک خود را از دست داده است که دلیل عمده این امر، کمبود مهمات توپخانه بوده است.» وی سپس خاطرنشان کرد: «روسیه زمان لازم را برای آماده‌سازی حمله در اواخر بهار یا اوایل تابستان دارد...» رویترز در ادامه خاطرنشان کرد که اگرچه بسته کمک نظامی آمریکا به اوکراین پس از ماه‌ها انتظار تصویب شده و کاخ سفید در حال آماده‌سازی ارسال تسلیحات به کی‌یف است، اما سال ۲۰۲۴ به‌ویژه پس از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۴ با ابهاماتی همراه است. درواقع چنانچه دونالد ترامپ، نامزد پیشتاز حزب جمهوریخواه، در این انتخابات پیروز شود، همانگونه که بارها اعلام کرده است، نسبت به تداوم کمک‌های زیاد به اوکراین ابراز تردید کرده است.»(3)
معضل اوکراین؛ فراتر از پول و مهمات
ضعف استراتژی‌های نظامی، به‌هم‌ریختگی خطوط نبرد و ضعف شدید روحیه نیروهای اوکراینی، مسئله‌ای است که پایگاه آمریکایی مشهود پولیتیکو به آن پرداخته است و این مسئله نشان می‌دهد کمک سنگین مالی و نظامی تضمینی برای بهبود وضعیت نبرد به‌سود اوکراین در پی نخواهد داشت. پولیتیکو در این رابطه نوشته است: «هر روز بر تعداد جوانان اوکراینی که نمی‌خواهند برای جنگیدن داوطلب شوند و از سربازی اجباری فراری هستند، افزوده می‌شود. موضوع فقط این نیست که مهمات نیروهای اوکراینی رو به پایان است، بلکه تأخیر غرب در ارسال کمک نشان می‌دهد این کشور به‌طور جدی در زمینه چیزی مهم‌تر از موشک‌ها کمبود دارد؛ یعنی روحیه جنگاوری لازم برای کسب پیروزی. روحیه سربازان به‌دلیل بمباران بی‌وقفه، فقدان سلاح‌های پیشرفته و تعداد بالای جانباختگان در میدان نبرد، آشفته و رو به وخامت است. دیگر از انبوه مردان جوانی که در ماه‌های نخست جنگ برای پیوستن به ارتش، صف کشیده بودند، خبری نیست. امروزه نیروهای ذخیره واجد شرایط از سربازی خودداری می‌کنند و به جایش، عصرها وقت خود را به بازی و تفریح در باشگاه‌های شبانه می‌گذرانند و بسیاری از اوکراینی‌ها به‌طور کامل این کشور را ترک کرده‌اند. دیمیتری کولبا، وزیر امور خارجه اوکراین، در پاسخ به این سؤال که آیا احساس می‌کند غرب، اوکراین را ترک کرده است تا این کشور با دست‌های بسته‌شده از پشت بجنگد، واضح گفت «بله». نگرانی درباره شکنندگی خطوط مقدم اوکراین با حملات بی‌سابقه روسیه با هدف تخریب شبکه برق این کشور افزایش می‌یابد. مقام‌های سیاسی اوکراین اعتراف کردند، فضای کلی کشور رو به وخامت است، هرچند همگی سعی می‌کنند خوش‌بین باشند؛ اما ناامیدی از غرب در گفت‌وگوها مشهود است. چندین افسر ارشد اوکراینی به شرط ناشناس ماندن، پیش‌بینی تلخی از احتمال فروپاشی خطوط مقدم اوکراین در تابستان امسال مطرح کردند، زمانی که روسیه حمله مدنظر خود را آغاز کند.»(4)
پی‌نوشت‌ها:
1- irna.ir/xjQmmT
2- borna.news/008kIg
3-irna.ir/xjQmyd
4-rahbordemoaser.ir/fa/news/237131