شهروند| اشتغال و بیکاری یکی از شاخصهای توسعهیافتگی در جهان است که برای ارزیابی شرایط اقتصادی کشورها مورد استفاده قرار میگیرد. در ایران البته تعریف بیکار و شاغل کمی با دیگر کشورهای جهان متفاوت است و به همین دلیل نتیجه آمارگیریهای ما با دیگر جوامع چندان قابل مقایسه و نتیجهگیری نیست. با این اوصاف با همین تعاریف بومی، شاغل در ایران همه افرادی هستند که بیش از ١٠سال سن دارند و در طول هفته حداقل یک ساعت کار میکنند. براساس این تعاریف بیکار هم افرادی هستند که بیشتر از ١٠سال سن دارند ودر هفته مرجع فاقد کار هستند یا اینکه در هفته مرجع یا هفته بعد از آن آماده براي کار به شمار میروند. از سوی دیگر افرادی که در هفته مرجع و سه هفته قبل از آن هم جویاي کار باشند بیکار محسوب میشوند. نتیجه بررسی و آمارگیری از بهار ٩٣ با همین مولفهها نشان میدهد ١/٣٧درصد جمعیت در سن کار از نظر اقتصادي فعال هستند؛ یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفتهاند. همچنین نرخ مشارکت اقتصادي در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهري نسبت به نقاط روستایی کمتـر است. بررسـی تغییـرات نـرخ مشـارکت اقتصادي کل کشور حاکی از کاهش ٢/٢ درصدي این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (بهـار ٩٢) و افـزایش ٧/١ درصـدي نسبت به فصل گذشته (زمستان ٩٢) است.
بررسی نرخ بیکاري جمعیت ١٠ساله و بیشتر هم حاکی از آن است که ٧/١٠درصد از جمعیت فعال، بیکار هستند به جز این نرخ بیکاري در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهري نسبت به نقاط روستایی بیشتر است. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاري کل کشور هم نشان میدهد که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال قبل ١/٠درصد کاهش و نسبت به فصل گذشته ٢/٠درصد افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخشهاي عمده اقتصادي هم نشان میدهد که بخش خدمات با ٣/٤٧درصد بیشتـرین سـهم اشـتغال را بـه خـود اختصاص داده است. در مراتب بعدي هم بخشهای صنعت با ٣٣ و کشاورزي با ٦/١٩درصد قرار دارند. بررسی سهم شاغلان ١٥ساله و بیشتر با ساعت کار معمول ٤٩ ساعت و بیشتر هم نشان میدهد، ٨/٣٩درصد شاغلان بهطور معمـول بیش از ٤٩ ساعت در هفته کار میکنند. این شاخص نشان میدهـد در ایران سـهم زیـادي از شاغلان بیشتر از استاندارد کار میکنند.